In Nederland worstelen veel spelers met de realiteit van CRUKS, het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen. Toch zoeken velen naar manieren om de beperkingen van CRUKS te omzeilen en weer te kunnen gokken, hoe streng de regels ook zijn. Het blijft een lastig fenomeen: mensen die CRUKS proberen te ontwijken en uitwijken naar buitenlandse casino’s met een internationale of Malta Gaming Authority licentie, puur om onder de Nederlandse restricties uit te komen. Een buitenlandse site verschilt van een Nederlands online casino doordat buitenlandse sites vaak een groter spelaanbod en hogere limieten bieden, waardoor spelers meer keuzevrijheid en flexibiliteit ervaren. Dit alles speelt een belangrijke rol in het onderwerp cruks en toch gokken, dat steeds meer aandacht krijgt in de gokwereld.
Deze trend wordt eigenlijk alleen maar groter door aanbieders met een buitenlandse vergunning, zoals die van Kahnawake. Zulke partijen trekken Nederlanders aan met hoge bonussen, een hoge welkomstbonus, bonus buys op populaire spellen als Sugar Rush en Golden Panda, en limieten die je in Nederland niet snel ziet. Vooral bij buitenlandse online casino’s en crypto casino’s zijn snelle crypto-uitbetalingen mogelijk, waarbij je eenvoudig je winsten naar je crypto wallet kunt sturen. Dit soort casino’s bieden vaak een groot spelaanbod en werken buiten de Nederlandse regelgeving, waardoor spelers nauwelijks nog hun ID hoeven te laten zien.
Nederlandse banken werken officieel niet mee aan transacties naar deze casino’s, maar mensen die CRUKS omzeilen, vinden altijd wel een andere betaalmethode.. Buitenlandse goksites en internationale casino’s werken vaak met andere vergunningen, zoals een Kahnawake vergunning, en vallen niet onder de Nederlandse kansspelvergunning of Nederlandse regelgeving. Bij een buitenlands casino of no cruks casino doorloop je meestal een eenvoudige registratie, kun je direct spelen bij een instant casino en heb je toegang tot nieuwe spellen van bijvoorbeeld Pragmatic Play.
Spelers die ondanks hun inschrijving in het cruks register staat of cruks opgenomen zijn toch wilt gokken, kiezen daarom vaak voor buitenlandse alternatieven. Verantwoord spelen en het volgen van de beste tips blijft echter essentieel, ook bij deze buitenlandse opties. Het fenomeen van cruks en toch gokken blijft daardoor sterk aanwezig in de Nederlandse gokwereld. Veel spelers zoeken naar manieren om cruks en toch gokken mogelijk te maken, maar het is belangrijk om altijd bewust te blijven van de risico’s en verantwoordelijk te blijven spelen. Zo blijft cruks en toch gokken een actueel en relevant onderwerp voor veel gokkers.
Wat is CRUKS en hoe werkt het?
CRUKS (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen) is in het leven geroepen om kwetsbare spelers te beschermen en problematisch gokken te voorkomen. Het register zorgt ervoor dat mensen met een gokprobleem niet meer terechtkunnen bij legale goksites of casino’s in Nederland. Als je in het CRUKS register staat of CRUKS opgenomen bent, kun je niet meer spelen bij een Nederlands online casino met een Nederlandse kansspelvergunning.
Deze regels zijn het gevolg van de Nederlandse gokwet en de strenge regels die door de Nederlandse KSA zijn opgesteld. Casino’s die CRUKS bieden, zijn verplicht om spelers te controleren op inschrijving in het CRUKS-register volgens de Nederlandse regelgeving. Buitenlandse casino’s met andere vergunningen vallen niet onder deze verplichting; CRUKS is legaal verplicht voor Nederlandse aanbieders, maar buitenlandse aanbieders met andere vergunningen hoeven zich niet aan deze regels te houden.
Doel en functie van CRUKS
Het idee achter CRUKS is simpel: bescherming bieden. Het register vormt een duidelijke barrière voor iedereen die geregistreerd staat, zodat ze niet meer kunnen gokken bij legale aanbieders. Elk legaal online casino is verplicht om te checken of je in CRUKS staat voordat je mag spelen.
De Kansspelautoriteit houdt toezicht op het register en zorgt voor strenge handhaving. Voor wie zich afvraagt of CRUKS en toch gokken samen kan gaan: bij legale aanbieders is dat gewoon uitgesloten.
Het systeem draait dag en nacht en checkt iedereen die wil inloggen of een fysiek casino binnenloopt. Door die continue controle is gokken bij een legale aanbieder in Nederland gewoon niet meer mogelijk als je in CRUKS staat.
Voor wie geldt CRUKS?
CRUKS is bedoeld voor iedereen die worstelt met gokken of het risico loopt om de controle te verliezen. Je kunt jezelf aanmelden als je merkt dat het uit de hand loopt, maar familieleden mogen ook een verzoek indienen als ze zich zorgen maken.
Daarnaast kunnen aanbieders zelf aan de bel trekken als ze problematisch gedrag zien. In ernstige gevallen grijpt de Kansspelautoriteit zelfs zelf in.
Het idee is dus echt om een pauze af te dwingen. CRUKS geldt voor alle legale kansspelen, zowel online als in fysieke casino’s, speelhallen, pokersites en sportweddenschappen. Als je eenmaal ingeschreven staat in het CRUKS-register, kun je niet meer gokken bij legale Nederlandse aanbieders.
Hoe kun je je inschrijven (of word je ingeschreven)?
Er zijn drie manieren om in CRUKS terecht te komen:
- Vrijwillige inschrijving: Je kunt jezelf aanmelden via het Loket Kansspel. Je hebt je DigiD en wat persoonlijke gegevens nodig, verder stelt het niet veel voor. Als alternatief voor digitale registratie kun je er ook voor kiezen om je aan te melden met een papieren formulier.
- Onvrijwillige inschrijving: Familie of naasten kunnen een verzoek indienen bij de Kansspelautoriteit als het echt de verkeerde kant op gaat.
- Melding door aanbieder: Aanbieders zijn verplicht om het te melden als ze zien dat het misgaat.
Na een aanvraag volgt altijd een beoordeling. Bij onvrijwillige registratie kun je je verhaal doen. Maar als je eenmaal in CRUKS staat, kom je er bij een legale aanbieder gewoon niet meer in.
Lees meer over hoe CRUKS werkt in onze gids.
Duur van de registratie en opheffing
Een CRUKS-registratie duurt minimaal zes maanden; eerder stoppen is geen optie. Daarna stopt het niet automatisch. Wie weer wilt gokken bij een legale aanbieder, moet zelf een verzoek doen tot uitschrijving. Toch zijn er spelers die, ondanks dat ze in het cruks register staan of in cruks zijn opgenomen, toch wilt gokken en daarom uitwijken naar een buitenlands casino, internationale casino’s, buitenlandse goksites, buitenlandse online casino’s of een no cruks casino. Zij proberen soms nieuwe accounts aan te maken bij deze buitenlandse sites om alsnog te kunnen gokken doe zonder cruks-registratie.
Bij vrijwillige inschrijving mag je dat zelf aanvragen. Bij onvrijwillige registratie kijkt de Kansspelautoriteit of je situatie echt verbeterd is.
Je zult moeten aantonen dat je je gokgedrag onder controle hebt—bijvoorbeeld door een behandeling te volgen of te laten zien dat je financiële situatie weer stabiel is.
Wie denkt dat het slim is om via buitenlandse sites toch te gokken terwijl je in CRUKS staat, moet zich wel realiseren dat je dan buiten de Nederlandse bescherming valt. Geen garantie op uitbetalingen, geen toezicht, niks.
Wetgeving en regulering rondom CRUKS en kansspelen
De Nederlandse wetgeving rondom kansspelen is de afgelopen jaren flink aangescherpt, met het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (CRUKS) als één van de belangrijkste pijlers. Het doel? Spelers beschermen tegen de risico’s van gokverslaving en zorgen voor een veilige, eerlijke speelomgeving. Door het centraal register wordt het voor kwetsbare spelers mogelijk om zichzelf uit te sluiten van kansspelen, zowel online als in fysieke casino’s. Dit systeem is uniek in Europa en vormt het hart van het Nederlandse beleid voor verantwoord gokken.
De regels zijn streng: alle legale aanbieders van kansspelen in Nederland zijn verplicht om hun spelers te controleren in het CRUKS-register voordat ze toegang krijgen tot hun platform. Zo wordt voorkomen dat mensen die zichzelf (of door anderen) zijn uitgesloten, toch kunnen deelnemen aan kansspelen. Het centraal register is dus niet alleen een vangnet, maar ook een krachtig instrument om problematisch gokken terug te dringen.
Juridisch kader van CRUKS
De basis voor het CRUKS-register ligt in de Wet Kansspelen op Afstand (Koa), die sinds 1 oktober 2021 van kracht is. Deze wet regelt alle vormen van online kansspelen in Nederland en stelt strikte eisen aan aanbieders. Zo moeten alle aanbieders van online kansspelen aangesloten zijn bij CRUKS en mogen ze geen spelers toelaten die in het register staan ingeschreven. Dit geldt voor zowel online casino’s als fysieke speelhallen en wedkantoren.
Het doel van deze wetgeving is duidelijk: spelers beschermen tegen de gevaren van gokverslaving en illegale kansspelen tegengaan. Door de verplichte CRUKS-check wordt het voor aanbieders onmogelijk om spelers met een gokstop toch toe te laten. Wie zich niet aan deze regels houdt, riskeert zware sancties en kan zelfs zijn vergunning verliezen. Zo blijft het speelveld eerlijk en transparant voor iedereen die wil gokken bij een legale aanbieder.
Toezichthouders en handhaving
De handhaving van de regels rondom CRUKS en kansspelen ligt in handen van de Nederlandse Kansspelautoriteit (KSA). Deze toezichthouder ziet erop toe dat alle aanbieders zich houden aan de Wet Kansspelen op Afstand en dat het CRUKS-register correct wordt gebruikt. De KSA kan boetes opleggen, vergunningen intrekken en zelfs strafrechtelijk optreden tegen aanbieders die de regels overtreden.
Buitenlandse casino’s met een internationale vergunning, zoals die van de Malta Gaming Authority, vallen buiten de directe controle van de Nederlandse Kansspelautoriteit. Zij moeten zich houden aan de regels van hun eigen licentie, maar zijn niet verplicht om het CRUKS-register te raadplegen. Dit verklaart waarom Nederlandse spelers die in CRUKS staan, toch kunnen spelen bij buitenlandse aanbieders. De KSA blijft echter alert op illegale aanbieders die zich actief op de Nederlandse markt richten zonder vergunning.
Veranderingen in de wetgeving en impact op spelers
De wetgeving rondom kansspelen en het CRUKS-register is voortdurend in beweging. Nieuwe regels kunnen grote gevolgen hebben voor spelers, zeker als het gaat om de toegang tot buitenlandse casino’s zonder CRUKS-controle. Het is daarom belangrijk dat Nederlandse spelers zich goed informeren over de actuele wet- en regelgeving voordat ze gaan gokken, zeker als ze overwegen om bij een buitenlandse aanbieder te spelen.
Voor spelers die in het CRUKS-register staan, betekent de huidige wetgeving dat ze niet kunnen gokken bij Nederlandse aanbieders. Toch zijn er altijd buitenlandse opties, maar deze brengen extra risico’s met zich mee. Buitenlandse aanbieders vallen niet onder het toezicht van de Nederlandse Kansspelautoriteit en bieden vaak minder bescherming. Verantwoord gokken blijft daarom essentieel, ongeacht waar je speelt. Ken je eigen grenzen, wees alert op de regels en kies altijd voor betrouwbare aanbieders met een goede reputatie. Zo houd je het gokken leuk én veilig.
Toch gokken ondanks CRUKS – hoe doen mensen dat?
Spelers die in het CRUKS-register staan, gaan vaak op zoek naar andere manieren om toch te kunnen spelen. De tactieken lopen uiteen: van buitenlandse sites tot het inschakelen van anderen.
Buitenlandse casino’s zonder CRUKS
Veel mensen die ondanks CRUKS willen gokken, wijken uit naar een buitenlandse site of buitenlandse online casino’s. Deze buitenlandse goksites bieden vaak een groter spelaanbod, hoge bonussen, een hoge welkomstbonus en de mogelijkheid om te spelen bij crypto casino’s waar je eenvoudig kunt storten en uitbetalen met een crypto wallet. Ze vallen niet onder de Nederlandse regels en checken dus niet in CRUKS.
Qua aanbod verschillen deze sites nauwelijks van Nederlandse aanbieders, alleen heb je daar geen last van CRUKS. Buitenlandse goksites werken vaak met andere vergunningen, zoals een Kahnawake vergunning, wat invloed heeft op de betrouwbaarheid en veiligheid van het casino. Voor veel spelers is dat wel zo makkelijk.
De meeste buitenlandse casino’s accepteren gewoon Nederlanders. Vaak is er zelfs een Nederlandse klantenservice en kun je met bekende betaalmethodes terecht. Het spelaanbod bij buitenlandse casino’s is vaak een groot spelaanbod, met meer nieuwe spellen en populaire titels dan bij Nederlandse online casino’s of reguliere online casino’s.
Maar let op: bij deze buitenlandse sites sta je er alleen voor. Als er iets misgaat met uitbetalen of de voorwaarden zijn vaag, heb je geen poot om op te staan bij de Nederlandse Kansspelautoriteit.
Online gokken zonder KYC (identiteitsverificatie)
Een andere manier is spelen bij platforms waar je geen KYC hoeft te doen. Sommige sites vragen nauwelijks om persoonsgegevens of ID-bewijs.
Vooral crypto casino’s zijn populair. Je stort en speelt met crypto, en meestal hoef je weinig tot geen gegevens achter te laten. Geen koppeling met je bank, geen lastige checks.
Voordelen van no-KYC opties voor cruks en toch gokken:
- Geen identiteitscontrole
- Anoniem geld storten en opnemen
- Geen CRUKS-controle
- Supersnel registreren
Instant casino’s of “pay-n-play” platforms zijn ook een optie. Deze instant casino’s staan bekend om hun eenvoudige registratie en directe toegang tot je favoriete games, zonder ingewikkelde procedures of lange wachttijden. Je maakt geen klassiek account aan, maar speelt direct via een betaalsysteem. Spelers kunnen bij deze casino’s vaak nieuwe spellen van providers als Pragmatic Play uitproberen, waardoor je altijd toegang hebt tot de nieuwste gokervaringen.
Gokken op naam van iemand anders
Sommige mensen proberen het via accounts van vrienden of familie. Niet slim, want dit is riskant voor iedereen die erbij betrokken is. Sommige spelers denken dat ze op deze manier toch kunnen gokken doe, maar dit brengt grote risico’s met zich mee.
Als je een account gebruikt dat niet van jou is, overtreed je de regels van de goksite. Je kunt je geld kwijt zijn en wordt waarschijnlijk uitgesloten.
Casino’s controleren regelmatig of de juiste persoon het account gebruikt, vooral bij uitbetalingen. Dus vroeg of laat val je door de mand.
Wie zijn account uitleent, loopt ook risico. Winsten en verliezen komen op jouw naam, en dat kan financiële en zelfs fiscale gevolgen hebben.
Fysiek gokken in het buitenland
Een andere route: gewoon naar het buitenland rijden voor een fysiek casino. Fysieke casino’s in het buitenland staan bekend om hun meeslepende sfeer, die je online niet vindt. In België, Duitsland of Frankrijk geldt CRUKS niet.
Je hoeft daar alleen je ID te laten zien, geen controle in het Nederlandse register. Vooral mensen die dicht bij de grens wonen, maken hier gebruik van.
Woon je verder weg? Dan zijn casinoreisjes naar plekken als Las Vegas, Monaco of Macau voor sommige mensen het overwegen waard. Niet bepaald praktisch, maar het gebeurt.
Gevaren en risico’s van gokken buiten CRUKS om
Buiten CRUKS gokken is niet zonder gevaar. Verantwoord spelen is hierbij extra belangrijk, omdat je zonder de bescherming van het CRUKS-register sneller de controle kunt verliezen. Je neemt serieuze risico’s, niet alleen financieel, maar ook persoonlijk en juridisch. Wie manieren zoekt om CRUKS te omzeilen, komt zichzelf vroeg of laat waarschijnlijk tegen.
Grotere kans op verslaving
CRUKS is bedacht om kwetsbare spelers te beschermen tegen gokverslaving. Maar als iemand toch blijft gokken ondanks CRUKS, wordt een belangrijk veiligheidsnet omzeild.
Zonder de bescherming en limieten die Nederlandse aanbieders moeten hanteren, zijn er geen grenzen aan speeltijd of inzet. Het risico op problematisch gokgedrag schiet daardoor flink omhoog.
Wie CRUKS ontwijkt en toch gokt, mist de waarschuwingssignalen die legale platforms geven. Die signalen zijn er niet voor niets; ze helpen je om te zien wanneer het de verkeerde kant op gaat.
Buitenlandse casino’s lokken vaak met overdreven bonussen en promoties. Daar geldt geen zorgplicht zoals bij Nederlandse aanbieders, dus de kans op verslaving wordt er niet kleiner op.
Minder bescherming door toezichthouders
Bij CRUKS en toch gokken is er geen toezicht van de Kansspelautoriteit. Normaal gesproken checkt die toezichthouder of casino’s zich aan de regels houden, maar hier sta je er alleen voor.
Als er problemen ontstaan, heb je geen officieel klachtenkanaal. Bij een conflict moet je het zelf uitzoeken—en succes daarmee.
Buitenlandse sites die CRUKS en toch gokken faciliteren hoeven zich niet te houden aan Nederlandse regels voor eerlijk spel en transparantie. Spellen kunnen dus gewoon oneerlijk zijn ingesteld.
Belangrijke verschillen in bescherming:
- ✓ Nederlandse casino’s: Verplichte leeftijdsverificatie, speellimieten, cooling-off periodes
- ✗ Illegale aanbieders: Geen verplichte beschermingsmaatregelen, geen interventie bij problematisch gedrag
Onbetrouwbare casino’s en kans op oplichting
Sites die CRUKS en toch gokken mogelijk maken, draaien vaak vanuit landen met amper regels. Daardoor is de kans op oplichting een stuk groter.
Uitbetalingsproblemen zijn geen uitzondering bij illegale aanbieders. Soms zie je je winst nooit terug, of wordt een uitbetaling eindeloos uitgesteld zonder uitleg.
Persoonlijke gegevens zijn bij deze websites vaak slecht beveiligd. Identiteitsdiefstal of fraude? Niet ondenkbaar.
Ook de software is dubieus—verouderd, soms zelfs gemanipuleerd. Eerlijkheid van de spellen is allesbehalve gegarandeerd, in tegenstelling tot gereguleerde casino’s waar RNG’s streng gecontroleerd worden.
Juridische en ethische bezwaren
Om CRUKS heen werken om toch te kunnen gokken? Het zit in een soort juridische grijszone. Je bent als speler niet direct strafbaar, maar gevolgen zijn er soms wel degelijk.
Banken en betaalproviders blokkeren steeds vaker transacties naar illegale goksites. Hierdoor kun je ineens gedoe krijgen met je bankrekening of creditcard.
CRUKS en toch gokken ondermijnt het Nederlandse kansspelbeleid, dat juist bedoeld is om spelers te beschermen. Je kunt je afvragen: wie is er dan verantwoordelijk?
Door gebruik te maken van deze platforms, draag je eigenlijk bij aan een illegaal circuit. Deze aanbieders betalen geen kansspelbelasting in Nederland en investeren niks in verslavingspreventie.
Wat zijn veilige alternatieven voor gokken?
Sta je op de CRUKS-lijst maar blijft de drang om te gokken? Er zijn gelukkig alternatieven die minder risico’s met zich meebrengen. Door de beste tips te volgen kun je verantwoord blijven spelen, zelfs als je op zoek bent naar manieren om te gokken ondanks dat je in het CRUKS-register staat. Misschien helpen ze om de verleiding te weerstaan zonder in de valkuilen van problematisch gokken te stappen.
Verantwoord gokken en pauze nemen
Verantwoord gokken begint met beseffen dat CRUKS en toch gokken geen slimme combinatie is. Je kunt in plaats daarvan kiezen voor spelletjes zonder geldinzet—bordspellen, kaartspellen met vrienden, of gratis online games. Kan minstens zo leuk zijn, eerlijk gezegd.
Sportweddenschappen kun je vervangen door meedoen aan fantasiesporten of voorspellingscompetities zonder geldprijzen. Je krijgt dezelfde spanning en het sociale aspect, maar het financiële risico ontbreekt. Dat voelt toch wat veiliger.
Neem regelmatig pauze, ook bij deze alternatieven. Een tijdslimiet instellen helpt om niet door te slaan. Sommige mensen ontdekken dat creatieve hobby’s of sporten de behoefte aan gokken zelfs helemaal kunnen vervangen.
Professionele hulp bij gokproblemen
Voor wie blijft worstelen met CRUKS en toch gokken, is professionele hulp vaak onmisbaar. Verslavingszorg biedt behandelingen speciaal gericht op gokverslaving. Er zijn therapeuten en counselors die met cognitieve gedragstherapie aan de slag gaan.
Zelfhulpgroepen zoals Anonieme Gokkers kunnen een aanvulling zijn. Het delen van ervaringen met mensen die in hetzelfde schuitje zitten, kan behoorlijk opluchten.
Soms schrijven psychiaters medicatie voor die de drang tot gokken vermindert. Meestal is dat in combinatie met therapie het meest effectief. En ja, financiële adviseurs kunnen helpen als je door het gokken in de schulden bent geraakt—dat komt vaker voor dan je denkt.
Gebruik maken van zelfhulptools en instanties
Er zijn online allerlei zelfhulptools voor mensen die blijven worstelen met CRUKS en toch gokken. Denk aan apps om gokvrije dagen bij te houden, of motivatietools. Blokkade-apps kunnen de toegang tot goksites echt lastig maken.
Organisaties als AGOG en het Trimbos-instituut bieden gratis bronnen: zelfhulpboeken, werkboeken, online modules. Allemaal bedoeld voor mensen die problemen ervaren met CRUKS en toch gokken.
De nationale hulplijn voor gokproblemen is dag en nacht bereikbaar voor directe hulp. Ze geven advies over verantwoord gokken en verwijzen door naar betrouwbare hulpverleners.
Sommige verzekeringen vergoeden behandelingen voor gokverslaving. Het is het waard om even na te vragen bij je verzekeraar welke opties er zijn voor hulp bij problemen met CRUKS en toch gokken.
Conclusie
Het hele “CRUKS en toch gokken” verhaal blijft een flinke uitdaging voor het Nederlandse beleid rond kansspelverslaving. Je ziet dat spelers die in CRUKS staan ingeschreven, toch manieren vinden om te blijven gokken—hoe ze dat doen? Nou, soms via buitenlandse sites, soms met identiteitsfraude, of ze laten zelfs anderen voor zich inzetten. Het is niet ideaal, want zo verliest het uitsluitingsregister natuurlijk een hoop van z’n kracht.
Toezichthouders hebben hun handen vol aan deze kwestie. Het blijft lastig om al die slimme omwegen te blokkeren. Meer internationale samenwerking en betere verificatie zijn echt geen overbodige luxe, maar zelfs dan blijft het een kat-en-muisspel.
Wat ik opvallend vind: uit onderzoek blijkt dat het vaak puur uit verslavingsgedrag voortkomt. Je kunt dus wel technische drempels opwerpen, maar zonder psychologische begeleiding schiet het gewoon tekort.
Een waterdichte oplossing bestaat eigenlijk niet. Wat wél helpt? Strengere handhaving, meer voorlichting en betere hulpverlening. Je moet het van meerdere kanten tegelijk aanpakken, anders blijf je achter de feiten aanlopen.
Het risico voor gokkers die ondanks CRUKS toch doorspelen is niet mals—zowel financieel als mentaal kunnen de gevolgen hard aankomen. Vaak zie je dat het probleem alleen maar groter wordt als ze manieren blijven zoeken om het systeem te ontwijken. Sommige spelers gaan zelfs actief op zoek naar top casino’s buiten het CRUKS-systeem om alsnog te kunnen spelen.
Technologie ontwikkelt zich snel, en dat biedt gelukkig ook kansen. Nieuwe identificatietechnieken kunnen het de doorgewinterde omzeilers een stuk lastiger maken, al blijft het een race tegen de klok.
De strijd tegen “CRUKS en toch gokken” vraagt om een serieuze samenwerking tussen verschillende partijen:
- Kansspelaanbieders
- Toezichthouders
- Verslavingszorg
- Financiële instellingen
Het hele fenomeen laat wel zien dat je als sector scherp moet blijven. Alleen door steeds te evalueren en bij te sturen, kun je het CRUKS-systeem enigszins effectief houden. Het blijft werk in uitvoering, en misschien is dat ook wel logisch in zo’n dynamisch speelveld.
